नवी दिल्ली –
विश्व पर्यावरण दिनानिमित्त पंतप्रधान नरेंद्र मोदींनी अरावली पर्वतरांगेच्या संरक्षणासाठी आणि हरियाली वाढवण्यासाठी ‘अरावली ग्रीन वॉल प्रकल्प’ सुरू केला. दिल्लीपासून गुजरातपर्यंत जवळपास 700 किमी परिसरात हा प्रकल्प राबवला जाणार असून, धूळयुक्त वारे थांबवणे, पाण्याच्या स्रोतांचे पुनरुज्जीवन आणि थार वाळवंटाचा विस्तार थांबवणे या प्रमुख उद्दिष्टांवर भर दिला जाणार आहे.
या उपक्रमाचा शुभारंभ दिल्ली, हरियाणा, राजस्थान आणि गुजरात या चार राज्यांतील मुख्यमंत्र्यांच्या उपस्थितीत करण्यात आला. याच वेळी ‘एक वृक्ष मातेसाठी’ या मोहिमेच्या नव्या टप्प्याची सुरूवात करण्यात आली. पंतप्रधान मोदींनी भगवान महावीर वनस्थळी उद्यानात वटवृक्ष लावून या टप्प्याला प्रारंभ केला.
‘अरावलीला पुन्हा हरित करणार’ – पीएम मोदी
एक्स (माजी ट्विटर) वरून पंतप्रधानांनी सांगितले की, “अरावली पर्वतरांगेचे पुनरुज्जीवन हे आमचं ध्येय आहे. स्थानिक प्रशासनासोबत मिळून आम्ही ही मोहीम राबवत आहोत. जलसंवर्धन, धूळ थांबवणं आणि जैवविविधतेचा विस्तार यावर भर असेल.”
‘वन नेशन – वन मिशन’ अंतर्गत प्लास्टिक विरोधात मोहीम
या दिवशी पंतप्रधानांनी पारंपरिक पद्धतींसह तंत्रज्ञानाचा वापर करून झाडांची लागवड करण्याचे आवाहन केले, विशेषतः जिथे जागेची कमतरता आहे अशा शहरी भागांमध्ये. त्यांनी झाडे लावण्याचे जिओ-टॅगिंग करून ‘माय लाइफ पोर्टल’वर त्याची नोंद ठेवण्यास सांगितले.
200 इलेक्ट्रिक बसना हिरवा झेंडा
दिल्लीतील सार्वजनिक वाहतूक व्यवस्थेसाठी 200 इलेक्ट्रिक बसना देखील पंतप्रधानांनी हिरवा झेंडा दाखवला.
प्रकल्पाचा विस्तृत भाग
अरावली ग्रीन वॉल प्रकल्पांतर्गत दिल्ली, हरियाणा, राजस्थान आणि गुजरातमधील 29 जिल्ह्यांमध्ये 5 किमी रुंद बफर झोनमध्ये वृक्षारोपण आणि जलसंरचनांचा जीर्णोद्धार होणार आहे. एकूण 6.45 दशलक्ष हेक्टर जमिनीपैकी 42% क्षेत्र सध्या बंजर असून त्यात राजस्थानचे प्रमाण सर्वाधिक (81%) आहे.
सिंदूर वृक्षाचे रोपण आणि त्याचा सांस्कृतिक महत्त्व
पंतप्रधान मोदींनी आपल्या निवासस्थानी सिंदूर (Bixa Orellana) या औषधी आणि सांस्कृतिक महत्त्वाच्या वनस्पतीचे रोपण केले. हा झाड त्यांना गुजरातच्या वीर माता-भगिनींनी भेट दिला होता, ज्यांनी 1971 च्या भारत-पाक युद्धात मोठे योगदान दिले.
या झाडाचा उपयोग आयुर्वेदिक औषधांमध्ये, रंग तयार करण्यात आणि सौंदर्यप्रसाधनांमध्ये होतो. सिंदूर झाडाच्या या रोपणाला नुकत्याच पार पडलेल्या ‘ऑपरेशन सिंदूर’ सोबत जोडून पाहिले जात आहे, जे पाकिस्तानातील दहशतवादी तळांवर कारवाई करण्यासाठी राबवले
