अमेरिकेने म्हटले आहे की, पळलगाम येथे झालेल्या दहशतवादी हल्ल्यानंतर भारत आणि पाकिस्तान या दोन्ही देशांशी संपर्क साधला असून त्यांनी परिस्थितीचे जबाबदारीने निराकरण करावे, असे आवाहन केले आहे. अमेरिकेने हल्ल्यानंतर भारताला आपला पाठिंबा दर्शविला आहे, परंतु पाकिस्तानावर थेट टीका केलेली नाही. भारताने २२ एप्रिल रोजी काश्मीरच्या पळलगाममध्ये झालेल्या दहशतवादी हल्ल्यासाठी पाकिस्तानला दोषी धरले आहे, जिथे २६ पर्यटकांची गोळ्या घालून हत्या झाली होती. पाकिस्तानने भारताचे आरोप फेटाळले आहेत आणि या हल्ल्याची निष्पक्ष चौकशी करण्याची मागणी केली आहे.
अमेरिकेच्या परराष्ट्र मंत्रालयाच्या प्रवक्त्याने सांगितले, “ही एक विकसित होत असलेली परिस्थिती आहे आणि आम्ही घडामोडींवर बारकाईने लक्ष ठेवून आहोत. आम्ही भारत व पाकिस्तान दोन्ही सरकारांशी विविध स्तरांवर संपर्कात आहोत आणि दोघांनाही जबाबदार उपाय शोधण्याचे आवाहन करतो.” अमेरिकेने हेही स्पष्ट केले की वॉशिंग्टन भारताच्या सोबत उभा आहे आणि पळलगाम येथे झालेल्या दहशतवादी हल्ल्याचा तीव्र निषेध करतो. भारत हा आशियामध्ये अमेरिकेचा एक महत्त्वाचा भागीदार आहे आणि वॉशिंग्टनचा उद्देश चीनच्या वाढत्या प्रभावाला रोखणे आहे, यासाठी भारताशी मजबूत संबंध ठेवले जात आहेत.
अमेरिका भारताच्या कृतीला पाठिंबा देईल: मायकेल कुगलमन
दरम्यान, भारतात बनावट मतदार ओळखपत्र वापरून राहणाऱ्या दोन पाकिस्तानी नागरिकांना छत्तीसगडमधून अटक करण्यात आली आहे.
पळलगाम हल्ल्यावर प्रतिक्रिया देताना रॉबर्ट वाड्रा यांनी दिलेले ‘अहिंसा हेच सर्वोच्च धैर्य’ असे विधान वादात सापडले, त्यानंतर त्यांनी स्पष्टीकरण दिले.
सिंधू नदीच्या पाण्यावरून भारत-पाकिस्तान तणाव
सिंधू नदीचे पाणी, पाकिस्तानची चिकाटी आणि भारताची रणनीती… दोन अण्वस्त्र संपन्न देश युद्धाच्या उंबरठ्यावर?
दुसरीकडे, पाकिस्तानही बराच काळ अमेरिकेचा सहयोगी राहिला आहे, जरी अफगाणिस्तानातून २०२१ मध्ये अमेरिकन सैनिक माघारी घेतल्यावर वॉशिंग्टनसाठी पाकिस्तानचे महत्त्व कमी झाले आहे. कुगलमन यांनी रॉयटर्सला सांगितले की, “इस्लामाबादला चिंता वाटत असेल की भारताने जर लष्करी कारवाई केली तर अमेरिका भारताच्या दहशतवादविरोधी भूमिकेची समजूत घेत मदत करू शकतो आणि पाकिस्तानसाठी अडथळा उभा करणार नाही.”
कुगलमन म्हणाले की, अमेरिका आधीच युक्रेन-रशिया युद्ध आणि इस्रायल-हमास संघर्षामध्ये गुंतलेला आहे आणि दोन्ही ठिकाणी शांतता प्रस्थापित करण्यासाठी प्रयत्नशील आहे. त्यामुळे भारत-पाकिस्तान यांच्यातील सुरुवातीच्या तणावात वॉशिंग्टन पाकिस्तानच्या बाजूने फारसे सक्रिय होणार नाही.
अमेरिकेत पाकिस्तानचे माजी राजदूत आणि ‘हडसन इन्स्टिट्यूट’ थिंक टँकचे वरिष्ठ फेलो हुसैन हक्कानी म्हणाले की, “सध्या अमेरिका या वादात प्रत्यक्ष हस्तक्षेप करण्याच्या मूडमध्ये नाही.”
अमेरिका हस्तक्षेप करणार नाही: हुसैन हक्कानी
हक्कानी म्हणाले, “सीमेपलीकडून दहशतवादाला समर्थन मिळत असल्याची भारताची तक्रार जुनी आहे. पाकिस्तानला कायम वाटते की भारत त्याचे विघटन करू पाहतो. काही वर्षांनी दोन्ही देश अशा तणावाच्या टोकावर पोहोचतात. मात्र यावेळी अमेरिका शांततेसाठी कोणतीही खास भूमिका घेण्यास इच्छुक नाही.”
चीननेही पळलगाम हल्ल्याचा निषेध केला आहे, मात्र पाकिस्तानच्या भूमिकेबद्दल मौन बाळगले आहे. तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की, जरी चीन पाकिस्तानचा मोठा सहकारी असला तरी अमेरिकेच्या आर्थिक दबावामुळे त्याला भारताशीही संबंध चांगले ठेवण्याची गरज आहे. जर भारताने लष्करी प्रत्युत्तर दिले तर चीनकडून फारसा विरोध होण्याची शक्यता नाही, कारण व्यापाराच्या संदर्भात चीन भारताशी संबंध बिघडवू इच्छित नाही.
मोदींची कठोर भूमिका
पंतप्रधान नरेंद्र मोदींनी पळलगाम हल्ल्याच्या सूत्रधारांना “पाताळातूनही ओढून काढू” अशी शपथ घेतली आहे आणि दहशतवाद्यांना कल्पनेपलीकडची शिक्षा देण्याचा इशारा दिला आहे. देशभरात पाकिस्तानविरोधात लष्करी कारवाईची मागणी जोर धरत आहे.
पळलगाम हल्ल्यानंतर भारत आणि पाकिस्तानने परस्परविरोधी उपाययोजना सुरू केल्या आहेत. भारताने १९६० च्या सिंधू जल कराराला स्थगिती दिली आहे, जो सिंधू नदी आणि तिच्या उपनद्यांच्या पाण्याचे वाटप नियंत्रित करतो. तर पाकिस्तानने भारतीय विमानसेवांसाठी आपला हवाई मार्ग बंद केला आहे. भारतीय गुप्तचर संस्थांचे म्हणणे आहे की ‘द रेसिस्टन्स फ्रंट’ नावाचा गट, जो या हल्ल्यास जबाबदार आहे, हा पाकिस्तानस्थित लष्कर-ए-तोयबा आणि हिज्बुल मुजाहिदीनसारख्या दहशतवादी संघटनांचा मुखवटा आहे
