भारताचा अभेद्य हवाई संरक्षण कवच; पाकिस्तानच्या सर्व हल्ल्यांची केली प्रभावी परतफेड

ऑपरेशन सिंदूर’नंतर पाकिस्तानची बौखलाहट, भारताच्या १५ शहरांवर हल्ल्याचा प्रयत्न केला, पण भारताच्या सशक्त हवाई संरक्षण प्रणालीमुळे हे सर्व हल्ले निष्फळ ठरले. भारताने S-400 प्रणालीचा वापर करून हे यश मिळवले आहे. भारताकडे अनेक अत्याधुनिक डिफेन्स सिस्टिम आहेत ज्या शत्रूच्या विमान, क्षेपणास्त्र आणि ड्रोनचा सहज निपटारा करू शकतात.

—

शक्तिशाली हवाई संरक्षण यंत्रणा भारताची खरी ताकद

भारताचा करारा प्रत्युत्तर; पाकिस्तानला दिला धडा

नवी दिल्ली | जागरण ब्युरो
पाहलगाममधील दहशतवादी हल्ल्यानंतर भारताने केलेल्या ‘ऑपरेशन सिंदूर’मुळे बिथरलेला पाकिस्तान बुधवारी रात्री भारतातील १५ शहरांवर हल्ला करण्याच्या प्रयत्नात होता. मात्र भारताच्या सशक्त हवाई संरक्षण यंत्रणेमुळे हे सर्व प्रयत्न फसले. S-400 या रशियातून खरेदी केलेल्या प्रणालीने हा पराक्रम केला. पाहूया, भारताकडे कोणकोणत्या हवाई संरक्षण प्रणाली आहेत आणि त्या किती कार्यक्षम आहेत.

—

S-400 – केवळ शस्त्र नव्हे तर युद्धातील ‘महाबली’

S-400 ही प्रणाली केवळ हत्यार नाही, तर एक अभेद्य कवच आहे. आकाशातून होणाऱ्या कोणत्याही प्रकारच्या हल्ल्यांना – मग ते विमान, क्षेपणास्त्र असो किंवा ड्रोन – क्षणार्धात निष्प्रभ करते. चीन आणि पाकिस्तानकडून होणाऱ्या धोक्याचा विचार करून भारताने रशियाकडून S-400 प्रणाली खरेदी केली होती.

—

अमेरिकेचा दबाव झुगारून भारताची खरेदी

अमेरिकेने भारताला या करारावरून धमकी दिली होती की, रशियाकडून S-400 खरेदी केल्यास निर्बंध लावले जातील. पण भारताने त्याची तमा न बाळगता ३९,००० कोटी रुपयांचा करार केला आणि पाच युनिटपैकी तीन युनिट आधीच मिळवले आहेत. उर्वरित दोन युनिट लवकरच मिळणार आहेत.

—

S-400 ची वैशिष्ट्ये:

हवाई हल्ले – मिसाईल, ड्रोन, विमान – यांचा सामना करू शकते.

-५० ते ७० डिग्री सेल्सियस पर्यंतच्या तापमानात काम करण्यास सक्षम.

ट्रकवर आधारित असल्याने एका ठिकाणाहून दुसऱ्या ठिकाणी सहज हलवता येते.

४८०० मीटर/सेकंद वेगाने लक्ष्य भेदते.

४०,००० फूट उंचीवरील लक्ष्य ध्वस्त करू शकते.

१२०, २००, २५० आणि ४०० किमी रेंजच्या चार प्रकारच्या मिसाईल्ससह सुसज्ज.

केवळ ५ मिनिटांत तैनात करता येते.

 

—

इतर हवाई संरक्षण प्रणाली:

आकाश:

डीआरडीओने विकसित केलेली स्वदेशी प्रणाली.

लढाऊ विमान, क्रूझ मिसाईल, बॅलेस्टिक मिसाईल व ड्रोन नष्ट करण्यास सक्षम.

३० ते ७० किमी पर्यंत कार्यक्षम.

स्पायडर (SPYDER):

१५ ते ३५ किमी रेंज.

छोट्या व मध्यम अंतरासाठी डिझाइन केलेली प्रणाली.

MR-SAM:

भारत-इज्रायल संयुक्त निर्मिती.

७० किमी रेंजचा मीडियम रेंज डिफेन्स सिस्टिम.

 

—

बॅलेस्टिक मिसाईल डिफेन्स शील्ड (BMD):

भारताकडे १५,००० किमी दूरून येणाऱ्या बॅलेस्टिक मिसाईल्सना आळा घालण्याची क्षमता आहे.

दोन प्रकारच्या अँटी-मिसाईल्स:

पृथ्वी एअर डिफेन्स (PAD) – उच्च उंचीवर हल्ले रोखते.

अॅडव्हान्स एअर डिफेन्स (AAD) – कमी उंचीवरील हल्ले निष्फळ करते.

भारत ही क्षमता असलेल्या काही मोजक्या देशांपैकी एक आहे.